De maatregel is de belangrijkste op het gebied van cultuur in de gisteren gepresenteerde begroting. Voor dat geld kunnen 285.000 uur film, video en audio en 2,9 miljoen foto’s van de ondergang worden gered. Met de toekenning komt de regering tegemoet aan een decennia oude smeekbede van de beeldarchieven.Het audiovisueel geheugen van Nederland diende te worden gered, zo betoogde in juni een consortium van grote collectiebeherende instellingen in het voorstel Beelden voor de Toekomst. Een jaar geleden stelde de Raad voor Cultuur een Deltaplan voor de film op. De dramatische titel sloeg op de hoge nood. De collectie nitraat- en acetaatfilms bij het Filmmuseum kromp, verkleurde en verpulverde. Toen een reactie uitbleef, volgde in november een petitie, mede ondertekend door de Publieke Omroep, RTL, SBS en Talpa.De beloofde 173 miljoen is precies het bedrag waar de instellingen in juni om vroegen. De opluchting is dan ook groot, aldus Edwin van Huis, directeur van het Instituut voor Beeld en Geluid. Tien jaar heeft het instituut gevochten om het benodigde geld los te krijgen. „En het het Filmmuseum wel 25 jaar”, zegt directeur Rien Hagen. De begroting moet nog vastgesteld. „Maar geen normaal mens zal hier tegen zijn.”

Hagen memoreert de schrik toen na de dood van filmer Wim Verstappen bleek dat diens Blue Movie was verkleurd. Ook Pipo de Clown en Willem Ruis zijn gered. Beeld en Geluid beheert onder meer het archief van de publieke omroepen, met tv-series en shows, de Polygoon-journaals, opnames van het Koningshuis en industriële films van Fokker en Philips.

Begin volgend jaar wordt begonnen met de conservering, digitalisering en het toegankelijk maken. „Nu kunnen we de achterstand wegwerken”, zegt Hagen, „en het materiaal veilig stellen.”

De 173 miljoen komt van het Fonds Economische Structuurversterking, en wordt verstrekt over een periode van zeven jaar. De ministeries van OCW en Financiën rekenen met een netto investering van 90 miljoen euro. Met het gerestaureerde materiaal moeten de betrokken instellingen tot 2025 namelijk 83 miljoen verdienen en terugstorten in het fonds. De grootste afnemer moet volgens Hagen het onderwijs worden.

Door neveneffecten levert de investering Nederland op de lange duur geld op, zo bleek uit onderzoek. Van Huis: „Vanwege de positieve stimulans van bijvoorbeeld de werkgelegenheid in de creatieve industrie. Exploitanten van games en themakanalen gaan ons materiaal ook volop gebruiken.”

Aanvankelijk schrokken de instellingen zelf van het „gigantische bedrag” dat nodig was. Van Huis: „Maar als blijkt dat er economische voordelen te behalen zijn, dan krijg je meer partijen achter je. Het helpt als cultuur niet alleen geld kost.”