FOAM LAB 2012: DELETED / SEEN

Foto van Leontien Prenger

Vrijdag 27 april vond het eerste evenement van Foam Lab 2012 plaats: ‘Deleted / Seen’. Een avond die de bezoekers een blik laat werpen op beeld dat vandaag de dag wordt ondergewaardeerd door de aanwezigheid van imperfecties. Glitch art was hier met andere woorden een belangrijk thema; ‘het presenteren van digitale fouten als kunst’.

Bij aankomst op de Keizersgracht valt op hoe er een groepje mensen vrolijk staat te praten voor de ingang van de indrukwekkende entree van Foam. De gezellige sfeer is hierdoor bij aankomst al direct merkbaar. Bij het betreden van het gebouw worden we hartelijk ontvangen door een medewerkster die uitlegt wat het programma is en waar wij heen kunnen gaan. Wanneer wij via een trap afdalen naar beneden lopen we een bruisende menigte tegemoet. We arriveren in een gang waar onze nieuwsgierigheid meteen wordt gewekt door drie verschillende sferen en ruimtes waar wij een blik in kunnen werpen. Recht voor ons uit wordt er gedanst en geborreld in een gezellig en vol zaaltje. Ruben Jacobs is hier aan het draaien en zorgt voor een feestelijke en ontspannen sfeer. Rechts kunnen we doorlopen naar een bar die met een glazenwand gescheiden is van het dansgedeelte, en links zien we aan het einde van de gang een ruimte waar aan een lijn allerlei foto’s hangen. Nieuwsgierig begeven wij ons naar de helder verlichte ruimte aan de linkerkant met het vermoeden dat wij hier op een tentoonstelling van beeldmaterialen zullen gaan stuiten. Hoewel dit blijkt te kloppen gezien de slinger aan foto’s (als we dichterbij komen zien wij dat het zwart-wit scans zijn), is dit slechts een deel van wat hier gebeurd. Midden in de ruimte staat een apparaat met een doek er overheen waar een rij mensen al pratend en lachend voor staat te wachten. Het doek gaat omhoog en de volgende persoon kruipt eronder. Plotseling heb ik een flash back van mijn bezoeken als kind aan de orthodontist. Hier moest ik onder een zwart doek op een stang bijten waarna een enorm röntgen apparaat een foto van mijn gebit maakte. Een fototechniek die de mogelijkheid bood om alle imperfecties in mijn gebit inzichtelijk te maken.

Het apparaat waar ik nu voorsta gaat echter nog veel verder dan de röntgencamera uit mijn kinderjaren. Wanneer ik er achter probeer te komen wat er gebeurd beschrijft iemand uit de rij het aan mij als ‘je gezicht tegen een spiegel drukken en een foto laten maken’. Een ander noemt het ‘de kans om digitaal met jezelf te zoenen’. Wanneer ik de lijn met scans afloop doen ze me ook denken aan de gezichten van Siamese tweelingen waarbij de ene foto nog misvormdere gelaatstrekken afbeeldt dan de andere. Het lijkt of men hier een wedstrijd doet wie het lelijkste en meest misvormde hoofd van zichzelf afgebeeld kan krijgen. Het continu gelach en gegrinnik van mensen die scans ontvangen en de vrienden er omheen maakt de sfeer in deze ruimte extra komisch en uitgelaten.

Het komische aspect neemt nog meer toe wanneer wij merken dat we verder kunnen lopen naar een aparte hoek waar ‘The Deletor’ staat. Een geheel zwart gekleed meisje met een bivakmuts staat achter een tafel waarop vele verschillende gereedschappen liggen. Een hamer, een deegroller, een tang, een verfkwasten et cetera. Bezoekers voor ons hebben een complete tentoonstelling van de door hen vernietigde voorwerpen achtergelaten met daarbij briefjes waarop verklaringen staan voor het deleten.

Een jongen naast ons vertelt met een grijns dat hij een kado heeft meegenomen voor een jarige vriend die niet is komen opdagen. Hij haalt een plastic bril uit zijn binnenzak en overhandigt deze aan The Deletor. Deze vraagt de jongen vriendelijk met welk gereedschap hij de bril wil laten vernietigen. De jongen wijst naar de deegroller waarna The Deletor hem serieus toe knikt, zelf een beschermingsbril opzet en vervolgens he-le-maal los gaat op haar nieuwe project. Het gebonk, geknal en geknars roept duidelijk meer toeschouwers want binnen enkele tellen is het druk geworden rondom de tafel. Mensen kijken eerst enigszins verbaast wanneer ze komen aanlopen maar beginnen daarna al snel te lachen. Iemand merkt benijdend op dat het ‘heerlijk moet zijn om de hele avond dingen te mogen slopen’. Nog meer hilariteit ontstaat er rond de tafel wanneer blijkt dat de bril nog helemal niet zo makkelijk te ‘deleten’ valt.

Na een danspasje in de danszaal en een borrel aan de bar kom ik tot de conclusie dat de avond in het museum een bijzonder karakter heeft. Dit komt vooral doordat het programma zich merendeels richt op participatie. De combinatie van workshops, dans, tentoonstellingen en de vele mogelijkheden tot het leveren van eigen bijdragen is een unieke formule die iedere bezoeker lijkt te enthousiasmeren wat uiteindelijk zorgt voor een uiterst vermakelijke avond. Door de bijdragen van de bezoekers direct tentoon te stellen wordt er in een offline omgeving een Web 2.0 strategie gehanteerd. Deze strategie is op haar beurt door het artificeren van onder andere digitale effecten niet alleen bijzonder origineel, het is ook nog eens geheel in lijn met het thema ‘glitch art’ van de avond.

Hoewel ik Foam tot nu toe vooral kende als een artistiek museum met oog voor detail én de schoonheid van fotografie, begrijp ik na deze avond dat Foam, en met name Foam Lab 2012 nog veel diverser en veelzijdiger is dan dat. Dit eerste evenement beloofd dan ook veel goeds voor de rest van het jaar. Mijn tip is daarom om de website en kalender van Foam Lab in de gaten te houden om op de hoogte te blijven van volgende evenementen en gebeurtenissen.

“Foam Lab is een groep creatieve jongeren die geselecteerd is door Foam om experimentele projecten en culturele evenementen rondom fotografie te ontwikkelen voor een jong publiek” (Website Foam Lab 2012).